Oktawa i okres wielkanocny

Niedziela Zmartwychwstania rozpoczyna w roku liturgicznym kolejny okres zwany wielkanocnym. Jest to czas szczególnego świętowania misterium paschalnego i radości ze Zmartwychwstania. Kończy się po pięćdziesięciu dniach po Wielkanocy (w Pięćdziesiątnicę), czyli w Niedzielę Zesłania Ducha Świętego. Istnienie okresu wielkanocnego podyktowane jest potrzebą głębszego zatrzymania się nad najważniejszym wydarzeniem w historii zbawienia, bez którego nasza religia nie miałaby uzasadnienia: „Jeśli Chrystus nie zmartwychwstał, daremne jest nasze nauczanie, próżna jest także wasza wiara” (1 Kor 15,14).

Poza tym uzasadnione jest potrzebą dłuższego przeżywania wewnętrznej radości z wysłużonego na krzyżu i ofiarowanego nam przez Chrystusa zbawienia.

Z okresem wielkanocnym ściśle związana jest oktawa wielkanocna (wchodząca w skład okresu) rozpoczynająca się razem z okresem wielkanocnym, a kończąca się 2 Niedzielą Wielkanocną (Niedzielą Białą czy Miłosierdzia Bożego), czyli trwająca osiem dni. Oktawa jest szczególnym podkreśleniem rangi uroczystości, której dotyczy i traktowana jest jak „jeden ośmiodniowy dzień” świąteczny.

W nowym kalendarzu liturgicznym tak wysoką rangę mają tylko dwie uroczystości: Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego i uroczystość Narodzenia Pańskiego. Jednocześnie tylko te dwie uroczystości mają swój okres liturgiczny, którego zadaniem jest kontynuacja radości i wdzięczności oraz pogłębienie przeżywania misterium narodzin lub Zmartwychwstania Chrystusa.

Zarówno w oktawie jak i okresie wielkanocnym obowiązują w liturgii szaty koloru białego, które wyrażają świąteczny i radosny charakter. Poza tym na lub przy ołtarzu umieszcza się figurę Zmartwychwstałego, krzyż z czerwoną stułą i zapalony Paschał. Czerwona stuła symbolizuje mękę Chrystusa, przez którą dokonało się Zmartwychwstanie oraz Jego wieczne kapłaństwo.